CUNDA ADASI

       Ayvalık'ın karşısındaki ada olarak bilinen Cunda'nın, Piri Reis'in, Kitab-ı Bahriye'sinde geçen Yunda Adaları'ndan Galat olduğu düşünülüyor. Ulusal kurtuluştan sonra düşman birliklerine ilk karşı koyan kahraman komutanın anısına adaya "Alibey

Adası" adı verilmiş. Günümüzde her iki isim de kullanılmakta. Cunda Adası tarihi içinde anıldığı isimlerden biri de "kokulu ada" anlamına gelen "Moshonis" Alibey Adası ve çevresi M.Ö. Herodot tarafından Ekatonisos olarak anılıyordu. Coğrafyacı Strabon ise, "Ekatos, Apollon'dan başkası değildir ve son derece kutsanan bir tanrıdır." diyor. Ardından bölgeye Moshonisia denmeye başlanmış. Moshos ismi için de iki fikir ileriye sürülmekte; biri yöredeki bitkilerden yayılan güzel kokulardan esinlenildiği, diğeri ise eski çağlarda yöre adalarında barınan Moshos adında bir korsandan bu ismin alındığı yönünde.Bölge incelendiğinde yalnızca Cunda'nın bitki örtüsünün zengin olduğu farkediliyor. Diğer Ayvalık adaları ise boş ve çalılarla kaplı ancak Moshonisia çoğul bir deyim ve bütün adaları kapsıyor. Haliyle diğer adalarda güzel koku yayan bitkiler olmadığı için Ayvalık adaları arasında barınan korsan Moshos'tan bu ismin alınmış olma ihtimali daha yüksek.

   Ada nüfusunun büyük bir kısmı Girit ve Midilli adalarından 1924 nüfus mübadelesi zamanında göçmüş Türkler'den oluşuyor.  Bu sebeple adanın yaşlı nüfusunun büyük bölümü Rumca-Yunanca'yı bilmekte. 

     İsmi Ayvalık ile  bütünleşmiş olan bu adayı Rumlar Nesos olarak adlandırıyorlar. Adanın tarihe tanıklık etmiş kilise, manastır ve Rum evleri ziyaretçilerin büyük ilgisini çekiyor ve beğeni topluyor. Rum evleri, kapı tokmaklarından, iç mimarilerine kadar enteresan ayrıntılarla dolu. Cunda adası, aynı zamanda da milli kurtuluştan sonra düşmanlara karşı koyarak zafer kazanılmasına yardımcı olan kahraman komutana hitaben '' Alibey Adası'' olarak da anılmaktadır. Günümüzde ise her iki isim de kullanılmaktadır. Milattan önce, Heredot tarafından bu ada Ekatonisos şeklinde anılmaktaydı. Cunda adasına 1896 yılında inşaa edilmiş olan köprü sayesinde ulaşım sağlanabiliyor.